Mevlid Müellifi Süleyman Çelebi’nin Yaşadığı Çağa Genel Bir Bakış

Süleyman Çelebi’nin kaleme aldığı Mevlid, bir kurucu metin olarak Türk kültür dairesi içinde çok önemli bir yere sahiptir. Böylesine önemli eserin müellifi olan Süleyman Çelebi’nin yaşadığı çağ, Osmanlılar beylik yapısından devlete dönüştüğü yıllara rastlar. 1350-1422 arasında Osmanlılar bir taraftan devlet hâline gelerek yeni bir merkezileşme siyasetini izlerken diğer taraftan buna karşı çıkan kesimlerin muhalefetiyle sarsılmıştır. I. Murad’ın vasallik siyasetiyle oluşan idare anlayışı zaman içinde merkezî bir mahiyet kazanınca muhalif kesimler içten içe âdeta yeni bir kurtarıcı beklemeye başlamıştır. Özellikle Yıldırım Bayezid devri bu anlamda önemli bir dönüm noktasıdır. Merkezileşme siyasetine yönelik tepkiler bilhassa Ankara Savaşı’nın (1402) vuku bulduğu yıllarda kendisini açık şekilde göstermiştir. Bir bakıma Timur, vasal bağlarla bağlı beylikler ve iç muhalifler için bir kurtarıcı olarak görülmüştür. Süleyman Çelebi Bursa’da iken hem Ankara Savaşı’nın sebep olduğu karışıklıklara hem de devletin parçalanmasına şahit olmuş, bunun ardından Çelebi Mehmed döneminde devletin yeniden toparlanma sürecini de yaşamıştır. Bu kaotik ortamda kaleme aldığı Mevlid, Osmanlı toplumunun içine düştüğü bunalımlı yıllardaki ortamda manevi dünyalara hitap ederek çok önemli bir vazife görmüştür.