Bilim Eğitimi Programı
TÜBA’nın da üyesi olduğu Akademiler Arası Panel (IAP) “Bilim ve Eğitim” başlıklı bir program yürütmektedir. IAP’nin Bilim Eğitimi Programını yürütmeyi üstlenen Hindistan Ulusal Bilimler Akademisi (INSA) Ekim 2002’de “Asya’da Bilim Eğitimi” konusunda bölgesel bir seminer düzenledi. TÜBA Eski Başkanı Prof. Dr. Yücel Kanpolat’ın katıldığı bu seminer, Türkiye’de konunun ele alınması açısından bir başlangıcı oldu. Akademi Konseyi'nin 9 Kasım 2002 tarihli ve 105 nolu kararı ile “Bilim eğitiminin dünya akademilerinde olduğu gibi Akademinin öncelikli etkinlik alanı olması görüşü benimsenerek, bilim akademilerinde okul öncesi eğitimden yükseköğretime uzanan eğitim düzeylerinde bilimin öğretiminin incelenmesinin evrensel bir görev olarak kabul edildiği, öğrenci odaklı eğitim öğretim uygulamalarına katılımcı modellerin oluşturulmasının gerekliliğinin yaygın bir gözlem olduğu dikkate alınmıştır. Akademinin bu konuda başlatabileceği etkinlikleri ve oluşturabileceği programları belirlemek ve planlamak amacıyla Prof. Dr. Yücel Kanpolat’ın yürütücülüğünde, Akademi üyelerinden bir Çalışma Grubu kurulması kararlaştırılmıştır.” Bu karar ile birlikte Bilim Eğitimi Projesi başladı.
TÜBA-Bilim Eğitimi Projesi, düzenlenen etkinlikler yoluyla bilim insanlarının konuyla ilgili yerli ve yabancı uzmanların, bilim eğitimine hevesli öğretmen gruplarının doğrudan bir araya gelmesini sağlamayı; internet üzerinden kolay erişilecek örnek uygulamalar ve materyaller sunarak öğretmenlere destek sağlayacak bir internet portalı oluşturmayı; özetle sorgulama-temelli eğitim kavramını ve uygulamalarını ülkemizde yaygınlaştırmayı, bilim insanlarını gençlere tanıtmayı amaçlıyor.
2015 yılında yeniden yapılandırılan program kapsamında, Nisan ayında Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ve TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar arasında Bilim Eğitimi etkinliklerine yönelik olarak bir iş birliği protokolü imzalanmış; MEB ve TÜBA tarafından ortak eğitim programları gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.
Bilim Eğitimi Programı’nın öncelikli hedef kitlesini, gençleri bilimsel çalışmalara yönlendirmede aktif rol oynayan öğretmenler (özellikle ortaokul öğretmenleri), okul yöneticileri ve veliler oluşturmaktadır.
Program kapsamında, ders içerikleri ve pedagoji üzerinde uzmanlaşmış eğiticiler ve alanında uzman bilim insanlarıyla öğretmenler ve diğer ilgili kişiler bir araya getirilerek, bilim eğitiminin doğru anlatılması, uygulanması ve bilim insanlarının gençlere rol model olması ile ilgili çalışmalar yürütülmesi hedeflenmektedir.
Bu kapsamda;
- “TÜBA-I. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 25-29 Mayıs 2015 tarihlerinde MEB tarafından görevlendirilen 20 fen bilgisi öğretmenine Ankara Gazi Üniversitesi’nde,
- “TÜBA II. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 31 Ağustos-4 Eylül 2015 tarihlerinde MEB tarafından görevlendirilen 15 farklı ilden görevlendirilen toplam 105 biyoloji, kimya, fizik, fen bilgisi, matematik, Türk dili ve edebiyatı, tarih, sosyoloji ve felsefe öğretmenine uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 33 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim Atatürk Üniversitesi’nde,
- “TÜBA-III. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu”, 22-26 Şubat 2016 tarihlerinde MEB tarafından 12 farklı ilden görevlendirilen toplam 126 Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik, Sosyoloji, Felsefe, Türk Dili ve Edebiyatı ve Tarih öğretmenine uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 50 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim Akdeniz Üniversitesi’nde,
- “TÜBA IV. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 5-9 Eylül 2016 tarihlerinde MEB tarafından 7 farklı ilden görevlendirilen toplam 130 Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenine uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 50 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde,
- “TÜBA-V. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 30 Ocak-1 Şubat 2017 tarihleri arasında MEB tarafından 11 farklı ilden görevlendirilen toplam 180 Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik ve Tarih öğretmenine uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 50 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim İstanbul Üniversitesi’nde,
- “TÜBA-VI. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 11-15 Eylül 2017 tarihleri arasında MEB tarafından görevlendirilen toplam 180 Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik ve Tarih öğretmenine a uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 40 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde,
- TÜBA VII. Uygulamalı Bilim Eğitimi Kursu” 27-31 Ocak 2020 tarihleri arasında MEB tarafından görevlendirilen toplam 240 fizik, kimya, matematik, coğrafya, biyoloji, fen bilgisi, tarih ve Türk dili edebiyatı öğretmeni uygulama ve teorik bilgilerin alanında uzman yaklaşık 53 bilim insanı tarafından aktarıldığı eğitim Mersin Üniversitesi'nde düzenlendi.
TÜBA-Bilim Eğitimi Programı Çalışma Grubu
Prof. Dr. Mustafa Safran / Yürütücü / TÜBA Asli Üyesi / YÖK Denetleme Kurulu Üyesi
Prof. Dr. Hayrunnisa Bolay Belen / TÜBA Asosye Üyesi / Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı ve Nöropsikiyatri Merkezi
Prof. Dr. Adil Denizli / TÜBA Asli Üyesi / Hacettepe Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü
Prof. Dr. Erol Pehlivan / TÜBA Asli Üyesi / Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü
Prof. Dr. Ekrem Savaş / TÜBA Asli Üyesi / Uşak Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Fatih Taşar / Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı
Prof. Dr. Ayşe Oğuz Ünver / Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü
TÜBA Bilim Eğitimi Portalı
TÜBA, Bilim Eğitimi proje deneyimlerini, teknolojinin de yardımıyla daha çok kişiye ulaştırabilmek amacıyla internet üzerinden herkesin kullanımına açık bir bilim eğitimi internet portalında yayınlıyor. Şimdiye kadar yapılan etkinliklerin video çekimlerinin, basit malzemelerle gerçekleştirilecek deney anlatımlarının konularına ve seviyelerine göre yer aldığı bilim eğitimi internet portalı, ülkemizin çeşitli yerlerinde bulunan öğretmenlere de sorgulayıcı eğitim sistemini tanıtmakta ve böylece toplum geneline bu düşünce sistemi ve bilimsel anlayışı yaymaya çalışıyor.
www.bilimegitimituba.gov.tr
Bilimi Aydınlatanlar Programı
TÜBA Şeref Üyeleri; Türkiye’nin önde gelen, örnek alınacak Cumhuriyet’in bilgeleri olan bilim insanlarının röportajlarının yer aldığı, çocukları ve gençleri bilim insanlığına özendirmeyi amaçlayan "Bilimi Aydınlatanlar" programı dahilindeki röportajlar http://video.tuba.gov.tr/ adresi üzerinden izlenebilir. Programda bilim insanlarının yaşam hikayeleri işlenmektedir.