Tarihçe

TÜBA, tüm bilim alanlarını kapsayan, ülkemizin özerk, ulusal akademisi olarak 1993’te kuruldu. Bununla birlikte, ülkemizde Osmanlı’nın son dönemlerinden bu yana bilim akademisi özelliğini taşıyan çeşitli kuruluşlar var oldu. Fâtih Sultan Mehmed döneminin Semâniye Medresesi ilk örneklerdendir. Encümen-i Dâniş, modern anlamda ilk Türk Bilim Akademisi olarak kabul edilir. 1851-1862 yılları arasında faaliyet gösteren ve Fransız Bilimler Akademisi model alınarak oluşturulan bu kurulun, sonraki yıllarda kurulacak olan Darülfünûn (Üniversite) için ders kitapları hazırlaması öngörüldü ancak on yıl sonra kapandı. 1861 yılında kurulan Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye, Tanzimat Dönemi’nin bir diğer akademi benzeri kuruluşudur. Doğa bilimleri alanında 38 üyesi bulunan ve aynı alanda ilk dergi olan Mecmua-i Fünûn’u yayımlayan bu kuruluş 1866 yılında kapandı. İkinci Meşrutiyet’in ilanının ardından 1909 yılında kurulan Tarih-i Osmanî Encümeni, Osmanlı döneminin; 1932 yılında kurulan Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu ise cumhuriyet döneminin akademi benzeri kuruluşları oldular..

Türkiye’de bilimin tüm alanlarını kapsayan bir bilimler akademisi kurma fikri 1960’lı yıllarda öne çıkan bir konu haline geldiyse de TÜBA, 1993 yılında kuruldu.