Millî Mücadele'nin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 12): Ankara

İngiliz ve Amerikan Basınında Pontus Rumları ve Ankara Hükûmeti

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’ndan 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması ile çekilmiştir. Ancak bundan sonra İtilaf devletleri mütarekenin 7. ve 24. maddelerini bahane göstererek Osmanlı Devleti topraklarını işgale devam etmişlerdir. Bu süreçte İstanbul Hükûmeti İtilaf devletlerinin işgalleri karşısında bir direnişin mümkün olmadığını düşünmesine rağmen Anadolu’da Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Millî Mücadele hareketi başlamıştır. 23 Nisan 1920’de Ankara’da açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ise işgal altındaki Türk milletinin gerçek temsilcisi olmuştur. Millî Mücadele’yi yöneten Ankara Hükûmeti, 30 Ağustos 1922’de büyük bir zaferle düşmanı yurttan atmayı başarmıştır. Bahsi geçen bu süreç hiç de kolay olmamıştır. Çünkü Ankara, bu süreçte sadece Yunanlılara ve diğer İtilaf devletlerine karşı savaşmamış ayrıca dâhilde pek çok sorunla uğraşmıştır. Bunların en önemlilerinden birisi de şüphesiz ki Pontus meselesidir. Dâhildeki Pontus isyanı İtilaf devletlerinden de destek bulmuştur. Ayrılıkçı Rumların faaliyetleri, Kurtuluş Savaşı’nın en kritik günlerinde üst seviyeye ulaştığı için 9 Aralık 1920’de Merkez Ordusu kurulmuştur. Kendilerine karşı bir ordu kurulmasından da anlaşılacağı üzere Pontus bir iç isyandan ziyade Kurtuluş Savaşı’nın Kuzey Cephesi görünümündedir. Ayrıca Ankara’nın dâhilde uğraştığı bu isyan dönemin İngiliz ve Amerikan basınında da yer almıştır. Pontus devletinin kurulmasını hedefleyen Rumlar yabancı basına mektuplar göndererek Anadolu’da kendileri lehine bir müdahaleyi davet etmişlerdir. Bu kapsamda Merkez Ordusu’nun faaliyetleri dâhil kendilerine karşı alınan her önlemi özellikle İngiliz ve Amerikan basınına ulaştırmışlardır. Ayrılıkçı Rumlar amaçlarına ulaşmada başarılı olamasa da faaliyetleri 1923 yılı başlarına kadar devam etmiştir. Bu çalışmada 1919 ve 1923 yılları boyunca Pontus meselesinin İngiliz ve Amerikan basınına yansımaları incelenmiştir. Ayrıca Ankara Hükûmeti’nin ayrılıkçı Rumlarla mücadele ederken özellikle yabancı basında maruz kaldığı linç politikası aktarılmıştır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Dr. Merve Doğan Kader
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-74-0.ch15