Osmanlı Dönemi Rumeli Para Vakıflarında Mevlıd-İ Nebî Kutlamalarına Dair Tahsisatlar

Türk-İslam kültüründe İslam Peygamberi Hz. Muhammed (as)’a olan sevgi ve hürmet hayatın birçok alanına yansımıştır. O’nun ismi anıldığında ellerin kalbe gitmesi, dillerin salavat getirmesi, musafaha esnasında salavat getirilmesi, kışlanın Peygamber Ocağı, askerin Mehmedcik olarak anılması, Muhammed ve Mehmed isminin yaygın olarak kullanılması gibi örnekler bunun ispatıdır. Türk-İslam geleneğinde Peygambere olan sevgi ve hürmetin en önemli göstergelerinden biri de merhum Süleyman Çelebi tarafından kaleme alınan ve halk arasında “mevlid” olarak tesmiye edilen “Vesîletü’n-Necât” isimli eserin insanlar nezdinde edindiği mertebedir. Hz. Muhammed (as) için kaleme alınmış olan bu eser İslam toplumlarında ve özellikle Anadolu ve Balkan Müslümanları üzerinde o denli tesirler bırakmıştır ki bu metne kutsiyet atfedilir olmuştur. Nitekim doğum, ölüm, düğün, sünnet, evlenme, asker uğurlama gibi hayatın önemli anlarında “mevlid” merasim eşliğinde okutulagelmiştir. Osmanlı Devleti’nin ilk döneminde kaleme alınan “mevlid” insanlar tarafından hüsn-i kabul görmüş, devletin en önemli kurumlarından biri olan vakıflara konu edilerek yaygınlaşmıştır. İnsanlar kurmuş oldukları vakıflar vesilesiyle mühim günlerde mevlid-i şerif okutulmasını ve bu vesileyle de meclisler kurulmasını istemişlerdir. Bu çalışmada, Osmanlı döneminde Rumeli coğrafyasında kurulmuş olan para vakıflarının kuruluş belgelerinde mevlid-i şerif okutulmasına dair ibareler incelenerek, bu uygulamanın sosyal boyutları analiz edilecektir.