Milli Mücadelenin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 1): İzmir, Aydın, Manisa, Uşak, Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir

Millî Mücadele Döneminde Türk ve Yunan Esirleri

Bu makalede Millî Mücadele döneminde Türk-Yunan ilişkilerinin bir kesiti incelenmiştir. Türkiye ve Yunanistan’ın bu dönemde esirler konusunda izlediği politika ortaya konulmuştur. Konu ile ilgili yapılan çalışmalar, genel olarak Anadolu’daki Yunan mezalimi ve esirlerin hatıralarından ibarettir. Bu çalışma, ATASE, Kızılay Arşivi, dönemin yayınlanmış itilafname, protokol ve talimatnameleriyle birlikte dönemin gazetelerinden faydalanılarak ortaya konulmuştur. Çalışmada, “Millî Mücadele döneminde bir esir teşkilatı var mıdır?”, “Türkiye ve Yunanistan sivil ve savaş esirlerine nasıl davranmıştır?”, “Esir işlemleri nasıl yapılmıştır?” “Türk ve Yunan esirlerinin mübadelesi nasıl yapılmıştır?” gibi sorulara cevap aranmıştır. ATASE Arşivi’nde, Anadolu'da bulunan Yunan esirlerinin her türlü işlemleriyle ilgili belgeler bulunmaktadır. Aynı zamanda Yunanistan'daki Türk esirleriyle ilgili bir kısım belgeler de mevcuttur. Esirlerle ilgili teşkilat ve muamelat evrakları ATASE Arşivi’nde yoğunlaşırken, mübadele ile ilgili bilgi ve belgeler, özellikle Kızılay Arşivi’nde ve dönemin Türk basınında çıkan haberlerden toplanmıştır. Mübadele Komisyonu üyeleri Kızılhaç ve Kızılay üyesi oldukları için yazışmalar da daha çok Kızılay Arşivi’nde toparlanmıştır. Konu ile ilgili basında çıkan haberler, Kızılay'ın vermiş olduğu bilgiler doğrultusunda yayınlanmıştır. Diğer taraftan bazı Türk gazeteleri, Yunanistan'daki gelişmeleri yakından izlemek amacıyla Yunanistan'a özel muhabirler göndermiştir. Gazeteler aynı zamanda Anadolu'da teftiş görevi yapan Kızılhaç heyetlerinin çalışma raporlarına ve esaretten dönen Türk esirlerinin beyanatlarına da yer vermiştir. Çalışmamız dört ana başlıkta ele alınmıştır. Öncelikle Kuvâ-yı Milliye döneminde, Yunanlıların işgalin ilk evrelerinde Anadolu’da tek taraflı almış oldukları sivil Türk esirlerinin durumu ortaya konulmuştur. Daha sonra Ankara Hükûmeti’nin kurmuş olduğu esir teşkilatı, muamelatı ve esirlerin mübadelesi ele alınmıştır. Bunlar ortaya konulurken, Yunanistan’daki uygulamalarla karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Prof. Dr. Mehmet Çanlı
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-63-4.ch14