Millî Mücadele Döneminde Mardin

Mardin, Mondros Mütarekesi’nin ardından doğrudan işgale uğramamış ise de Urfa, Antep ve Maraş’ın önce İngilizler akabinde Fransızlar tarafından işgali Mardin halkını tedirgin etmiştir. Bu durumun etkisiyle Mardin’de Kuvâ-yı Milliye ve Müdafaa-i Milliye teşkilatları kurulmuştur. Mardin’de örgütlenen Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, kısa süre içerisinde aşiret reisleri, eşraf, ahali ve hatta gayrimüslimleri de ortak bir hedef doğrultusunda yönlendirerek millet ve memleket aleyhindeki her türlü gelişmeye karşı mücadele etmiştir. Güney vilayetleri ile İzmir ve İstanbul işgal edildiğinde Mardin’de mitingler yapılmış, protesto telgrafları çekilmiştir. Bunun yanı sıra Millî Mücadele’yi sekteye uğratmak amacıyla bölgede gerçekleştirilmek istenen ayrılıkçı politikalara da meydan verilmemiştir. Mardin kamuoyu aynı duruşu ve hassasiyeti Kürt Teali Cemiyeti adına hareket eden Şerif Paşa’nın Ermeni Boğos Nubar Paşa ile yaptığı anlaşmaya tepki göstererek ortaya koymuştur. Bununla birlikte Mardin Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki önce İngiliz ve daha sonra da Fransız işgalinin haksız olduğunu belirterek, Müslüman halkın kanının son damlasına kadar vatanı müdafaaya hazır olduğunu göstermiştir. Bölgede yabancı bir devletin himayesini ve yönetimini istemediğini gösteren en dikkat çekici örnek şüphesiz Fransız Albay Norman’ın Mardin’de karşılaştığı millî tavırdır. Albay Norman’ın bölgenin geri kalmışlığını bahane ederek Fransız işgaline kılıf uydurma gayreti, Mardin halkını galeyana getirmiş ve neticede Norman şehri terk etmek zorunda kalmıştır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.