Ali Galip Hadisesi

Mondros Mütarekesi ile Osmanlı Devleti’nin varlığının fiilen sona ermesi, Orta Doğu kuvvetler dengesinde bir boşluk oluşturmuş ve ortaya çıkan bu boşluk, İngiltere ve Fransa tarafından doldurulmaya çalışılmıştır. İngiltere’nin bölgedeki asıl hedefi Musul petrolleridir. 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal eden İngiltere, planladığı tampon devletin sınırlarını genişleterek dağlık bölgede stratejik sınırlar elde etmeyi amaçlamıştır. Bu amacını sağlam bir zemine oturtarak devam ettirebilmesi için "Kürt ve Kürdistan" konusunu gündemde tutan İngiltere, Mütareke döneminde etnik ayrılıkçılığa, Edward William Charles Noel’i Güneydoğu Anadolu’ya göndererek yeni bir ivme kazandırmıştır. Taşıdığı stratejik konum nedeniyle Malatya, İngiltere ile Fransa arasında sürekli tartışma konusu olmuştur. Bu bağlamda, İstanbul Hükümeti de İngilizlerin desteğiyle Anadolu’daki millî hareketi yok etmeye yönelik birtakım entrikalara girişmiştir. Bunlardan bir tanesi olan Ali Galip Olayı, İngiltere’nin petrol arzusunun tahakkuku ve güvence altına alınabilmesi için Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde "tampon bir devlet" yaratma çabası ile İstanbul Hükümeti’nin sözde meşruiyetini sürdürebilmesi için teşebbüs ettiği ihanet planlarının bir bileşkesidir. Millî Mücadele’nin yok edilmesini temel amaç edinen İstanbul Hükümeti ve onun valisi, amacına varabilmek için hemen her şeyi meşru görmüştür. Bu itibarla Mustafa Kemal, “İşte benim size anlatmak istediğim hükümetin gerçek yüzü bu, bana itimadınız yoksa bunlara inanın.” diyerek Anadolu halkını kendi yanına çekmeyi başarmıştır. Aşiretlerin Kuvâ-yı Milliye’den yana davranmaları hem Noel’in şahsında İngilizlerin, hem de Ali Galip’in şahsında İstanbul Hükümeti ve işbirlikçilerinin planlarını suya düşürmüştür. Kuşkusuz bunda Kuvâ-yı Milliye ruhu ile dolu olan Malatyalıların ve onlardan oluşan "heyet-i nasiha"nın rolleri oldukça önemlidir. Millî Mücadele’de Malatya ve çevresi, millî harekete destek vermiş ve ayrılıkçı fikirlerin yeşermesine izin vermemiştir.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.