Millî Mücadele Döneminde Kastamonu

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Kastamonu’da görülen idarî, iktisadî ve sosyo-kültürel gerileme, I. Dünya Savaşı ve sonrasında imzalanan Mondros Mütarekesi’yle birlikte daha da derinleşmişti. Kastamonu vilayeti Mütareke sonrasında herhangi bir işgale uğramamakla birlikte; halk, İstanbul Hükûmetine bağlı kalmak ya da işgallere karşı koymak ve yeni bir mücadeleye girişmek konusunda kararsızdı. Fakat 15 Haziran 1919’da Açıksöz gazetesinin yayın hayatına başlaması, halkın millî dava konusunda çabuk uyanmasını sağladı. Diğer taraftan Kastamonu’nun stratejik önemini kavramış bulunan Mustafa Kemal Paşa, 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa’dan olağanüstü yetkilere sahip bir subayın Kastamonu’ya gönderilmesini istedi. Bu talimat üzerine Ali Fuat Paşa, Albay Osman Bey’i Kastamonu’ya gitmek üzere görevlendirdi. Albay Osman Bey’in Kastamonu’ya gelmesi ve duruma hâkim olması, Kastamonu’nun Millî Mücadele’ye iltihakını sağladı. 18 Eylül 1919’da Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulmasıyla birlikte, Kastamonu ve çevresi tamamen Cemiyet’in kontrolüne girdi. Müdafaa-i Hukuk ve Hilâl-i Ahmer Cemiyetleri ordunun ihtiyacı olan donatım malzemelerinin temininde önemli roller üstlendi. Himaye-i Etfal Cemiyeti ise şehit ve kimsesiz çocukların ihtiyaçlarının giderilmesini sağladı. Tekâlif-i Millîye Emirleri’nin yayınlanmasından sonra Kastamonu’da orduya yapılan yardımlar, resmî bir zemine oturtuldu. Kastamonu İstiklâl Mahkemesi’nin faaliyete geçmesi, bölgede görülen asayiş olaylarının azalmasını sağladı. Kastamonu halkı İzmir, Antep, Urfa ve Maraş’ın işgalini, mitinglerle protesto etti. Kastamonu’nun Millî Mücadele’ye en önemli katkılarından biri de, İnebolu-Ankara hattı ile Batı Cephesi’nin ihtiyaç duyduğu silah ve cephaneyi sevk ve nakletmek oldu. Kastamonu aynı zamanda Batı Cephesi’nin insan kaynağını temin eden, önemli bir merkez oldu ve buradan önemli miktarda asker Batı Cephesine sevk edildi.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.