Millî Mücadele Döneminde Bartın

Nüfus ve yüzölçümü bakımından Batı Karadeniz’in küçük sayılabilecek bir ili olan Bartın, Fransızların Zonguldak’a asker çıkarmasıyla birlikte işgal endişesi yaşamaya başlamıştır. Bu endişe Fransa’nın Zonguldak’taki asker sayısını çoğaltması ve Fransız donanmasının Bartın sahillerinde görülmesiyle birlikte artmıştır. Bartın halkı işlerin daha kötüye gitmemesi için başta merkezi yönetim olmak üzere bir takım kişi ve gruplarda da var olan genel kanının etkisiyle Fransızlara karşı mücadele için herhangi bir adım atmamıştır. Böyle bir süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkması ve hemen akabinde yayınladığı Amasya Genelgesi, Bartın ve havalisinde Millî Mücadele fikrinin oluşması yolunda ilk başlangıç olmuştur. Millî Mücadele fikri Bartınlı gençlerin kurduğu İlim ve İrfan Derneği’nin yaptığı çalışmalarla yayılmış ve Mustafa Kemal Paşa’nın isteği üzerine kurulan Bartın Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’yle birlikte daha da güçlenmiştir. Millî Mücadele bilincinin giderek arttığı bu dönemde Bartın Kaymakamı Durmuş Bey ile Hürriyet ve İtilaf Fırkasının Bartın temsilcileri de boş durmamış, Millî Mücadele aleyhine propaganda yapmışlardır. Lakin bu durum Yüzbaşı Cevat Rıfat’ın Bartın ve Havalisi Komutanı olarak 1 Haziran 1920’de Bartın’a gelmesiyle son bulmuştur. Zira Millî Mücadele karşıtları bölgeyi terk etmiş ve yeni kaymakam Hüsnü Bey yaptığı çalışmalarla ikiye bölünmüş halkı ülkenin kurtuluşu yolunda birleştirmiştir. Bu tarihten sonra Bartın bir bütün olarak bölgesindeki Kuvâ-yı Milliye birliklerinin ihtiyacını karşılamış ve Yüzbaşı Cevat Rıfat’a verdiği destekle askerî birliğinin kısa zamanda muntazam bir hale gelmesine yardım etmiştir. Bu durum ise Yüzbaşı Cevat Rıfat’ın önceliğini Zonguldak’ı işgal eden ve işgal alanını genişletmek yönünde adım atan Fransızlar ile Kuvâ-yı Milliye aleyhindeki isyanlara karşı mücadele etmesinin önünü açmıştır. Bartın’ın Millî Mücadele’ye diğer katkıları ise İstanbul-İnebolu yolu güzergâhının güvenliği sağlamak suretiyle Millî Mücadele’nin cephane ve personel bakımından takviyesine katkı sunmak, cepheye silah taşıyan gemilere ihtiyaç halinde sığınabilecekleri liman vazifesi görmek ve maddi yardımda bulunmak olmuştur.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.