Millî Mücadele Döneminde Samsun Bombardımanı

Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanmasından sonra İtilaf devletleri, antlaşma hükümlerine dayalı olarak, önce İstanbul’u kontrol altına almış, sonra ise Karadeniz’e donanma çıkartarak kıyıda yer alan şehirlerde donanma vasıtasıyla denetimler başlatmışlardı. Karadeniz kıyılarında ve limanlarında denetime başlayan İtilaf devletleri donanmasında etkin görev üstlenen devletlerin başında İngiltere geliyordu. Diğerleri ise sırasıyla Fransa ve ABD idi. İtalyan donanması ise daha çok Akdeniz ve Ege Denizi’nde faaliyette bulunmaktaydı. 1919’dan itibaren İtilaf devletlerinin Karadeniz’deki denetimlerine Yunanistan donanması da katıldı. Yunan donanmasının katılıyla birlikte İngiliz ve Yunan donanmaları iş birliği içerisinde Karadeniz sahilindeki bütün hareketlerin kontrol altına alınmasında istihbarat ve bilgi paylaşımında bulunuyorlardı. Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya çıkışı ve Millî Mücadele hareketinin örgütlenmesiyle birlikte İngiliz-Yunan iş birliği hem karada hem de denizlerde artarak devam etmiştir. TBMM’nin açılışından sonra kurulan Ankara Hükûmeti’nin, Anadolu topraklarında yürüttüğü savaşın her türlü, askeri cephane ve malzemesi için kullanabileceği güzergâh Karadeniz limanları idi. O nedenle, 1920 sonrasında TBMM Hükûmeti’nin Batı Cephesi’nde yürüttüğü savaşın her aşamasında, Ankara Hükûmeti’nin askeri ikmal yollarını engellemek için İngiliz ve Yunan donanları Karadeniz’deki faaliyetlerini artırarak, Batum-Zonguldak arasındaki kıyı bölgelerinde yer alan limanları ve her türlü deniz vasıtasını kontrol altına almak istemişlerdi. 1920-1922 döneminde bölgede iki devletin donanma gücü zaman zaman normal kontrol dışında bölgedeki liman ve küçük iskeleleri bombardımana tabi tutmuşlardı. Bu faaliyetler özellikle İnönü Savaşları ile Sakarya ve Büyük Taarruz öncesinde artmıştır. TBMM Hükûmeti’nin Yunan işgaline karşı yürüttüğü savaşta lojistik destek aldığı Sovyet Sosyalistler Birliği ile İstanbul’dan ya da Ukrayna ve Romanya üzerinden sağladığı cephanelerin giriş kapıları ağırlıklı olarak Kastamonu, Sinop ve Samsun limanları idi. Ayrıca 1920 sonbaharında Ermenistan Hükûmetiyle yapılan Gümrü antlaşmasından sonra Doğu Anadolu bölgesindeki askeri kuvvetlerin Batı Cephesi’ne aktarılmasında da Trabzon-Samsun ve Kastamonu sahil iskeleleri kullanılmıştır. Bu çalışmanın konusunu Millî Mücadele’de Batı Cephesi’nde Yunanistan ile savaş içerisinde bulunan TBMM Hükûmeti’nin Karadeniz’deki güvenliğini ve lojistik desteğini kesmek amacıyla Yunan donanmasının 1922 yılında Samsun limanına düzenlediği bombardıman ve sonrası yankıları oluşturmaktadır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.