Millî Mücadele Döneminde Artvin

Mondros Mütarekesi’nden sonra İngilizlerin kontrolü altına giren Artvin, 20 Nisan 1920-23 Şubat 1921 tarihleri arasında Gürcülerin egemenliği altında kalmıştır. TBMM Hükûmeti’yle Gürcistan arasında başlayan diplomatik münasebetler sonucu, 26 Şubat 1921 günü Türk birliğinin Artvin’e ulaşmasıyla kesin olarak Türk hâkimiyetine girmiştir. Kurtuluşunun ardından Ardahan Sancağı’na bağlanan Artvin, 7 Temmuz 1921 tarihli kanunla liva (sancak) haline getirilerek yeniden teşkilatlanmıştır. Buna göre Artvin sancağı, Artvin Merkez Kazası’yla Borçka ve Şavşat kazalarıyla buralara bağlı 11 nahiyeden oluşmaktaydı. Millî Mücadele döneminde Artvin Sancağı’nda Ali Rıza, Rahmi ve Talat Beyler mutasarrıf olarak görev yapmışlardır.İlk günlerden itibaren Millî Mücadele faaliyetlerine katılan Artvin’de 1921 Nisan ayında Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuş, 1922 yılında Millî Mücadele lehinde mitingler düzenlenmiştir. Artvin Sancağı’nda eğitime büyük önem verilerek köy ve kasabalarda birçok okul açılmıştır. Artvin’de 1922 yılında Yeşil Yuva adlı bir dergi yayınlanmaya başlamıştır. Gürcülerin baskısına uğrayan Acara İslam Cemiyeti mensupları Artvin’e göçmek zorunda kalmışlardır. Acara göçmenleri, iaşe ve iskânları konusunda Ankara’daki yetkililerle doğrudan yazışmalarda bulunmuşlardır. Artvin ve civarında eskiden beri işletilmekte olan Kuvarshan, Murgul ve Hod bakır maden ocakları bulunuyordu. TBMM Hükûmeti, 1922 yılı başlarında Çoruh havzasındaki madenleri incelemek üzere Ardahan milletvekili Server Bey’i görevlendirmiştir.Millî Mücadele dönemindeki Artvin Sancağı, Cumhuriyet’in ilanından sonra Artvin vilayetine dönüştürülmüştür. 1924 yılında Türkiye’nin idari teşkilatında yapılan değişiklik sonucu Artvin şehri yeni kurulan ve aynı adı taşıyan vilayetin merkezi olmuştur.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.