Millî Mücadele Döneminde Sivas

Vilayat-ı Sitte denilen altı doğu ilinden biri olan Sivas, Birinci Dünya Savaşı’nda cephe gerisinde kalmış ancak Kafkas cephesinin bütün yükünü çekmiştir. Birinci Dünya Savaşı sona erip Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra İtilaf devletlerinin Anadolu’daki işgalleri ve Türk milletini esaret altına sokmak için uygulamaya koydukları emperyalist politikalara karşı millî kararların alındığı bir merkez olmuştur. Osmanlı Devleti Mondros Mütarekesi’ni imzalayıp Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilirken İtilaf devletleri mütareke çerçevesinde Sivas’ın da içinde bulunduğu altı doğu ilini Ermeni toprağı olarak düşünmüş ve onlara vermeyi tasarlamışlardır. Sivas Rumlar için de Pontus hayali açısından önemli sayılmıştır. Bu duruma karşı Sivas’ta tepkiler yükselmiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkması ve ardından Amasya Genelgesi’ni yayımlanması ile Sivas Millî Mücadele için önemli bir şehir konumuna gelmiştir. Amasya Genelgesi’nde Sivas’ta ulusal bir kongrenin toplanacağı duyurulmuş ve bundan sonra kongre hazırlıklarına başlanmıştır. Amasya Genelgesi kararlarından sonra Mustafa Kemal Paşa, Tokat, Sivas, Erzincan üzerinden Erzurum’a geçmiş ve önce Erzurum Kongresi’ne katılmıştır. Daha sonra bütün engelleme girişimlerine rağmen Sivas Kongresi hazırlıkları tamamlandığında kongreye katılmak üzere Sivas’a dönmüştür. Sivas Kongresi’nde daha önce bölgesel olarak toplanıp ulusal kararların alındığı Erzurum Kongresi kararları üzerinde bazı değişiklikler yapılarak bunlar bütün ülke için geçerli kılınmıştır. Samsun ve Amasya’da başlayıp Erzurum’da belirli bir aşamaya gelen Anadolu millî hareketi Sivas’ta tek bir yumruk haline dönüşmüştür. Sivas Kongresi’nden sonra İstanbul Hükümeti ile Anadolu millî hareketi arasında Amasya Görüşmeleri yapılmıştır. Arkasından İstanbul’da Son Osmanlı Mebusan Meclisi açılmıştır. İstanbul işgal edildiğinde Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanmıştır. Meclis açılırken Sivas’tan milletvekilleri seçilip gönderilmiştir. Millî Mücadele döneminde Sivas’ta Ankara Hükümeti’ne karşı iç isyanlar çıkmış ise de bunlar bastırılmışlardır. Bunların dışında Millî Mücadele’nin askerî başarıları Sivas’ta ciddi bir yankı yapmış ve meclise birçok tebrik ve kutlama telgrafı gönderilmiş, yardımlarda bulunulmuştur. Bu çalışma Millî Mücadele döneminde Sivas özelinde hazırlanan yayınlarla birlikte diğer araştırma eser ve hatıratlara dayanılarak yeniden bir değerlendirme ile oluşturulmuştur.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.