Millî Mücadelenin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 5): Aksaray - Kırıkkale - Çorum - Sivas - Çankırı Karaman - Kayseri - Kırşehir - Konya - Niğde Nevşehir - Yozgat - Tokat - Amasya

Çapanoğlu İsyanı

Millî Mücadele, Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde direnişi anlayan ve destekleyen, asker, aydın ve halk kitlelerinin mevcudiyeti ile gerçekleşmişti. Bununla beraber savaşlardan yorgun ve fakir düşmüş, kayıplar vermiş bir toplumda, İstanbul ve yurdun çeşitli yerleri işgal altında dahi olsa “anlaşılamama” problemi ile de karşılaşılmıştı. Ülkenin çeşitli bölgelerinde Millî Mücadele karşıtı isyan hareketleri görülebilmişti. Çapanoğlu İsyanı, Yozgat’ta nüfuzlu bir Türkmen ailesi olan Çapanoğulları ve bölgedeki çeşitli çetelerin iş birliği ile meydana gelmişti. Millî Mücadelenin maksadının anlaşılamaması, “halifeye sadakat” düşüncesi ve ailenin nüfuzunu kaybetmeme arzusu isyanın sebepleri arasında düşünülmektedir. İsyan, Yunan kuvvetlerinin Anadolu’ya ilerlediği bir zamanda, Türk askerinin düşmanla mücadelesine engel olmuş ve kuvvetlerin geçici de olsa cepheden isyan bölgesine sevkine sebep olmuştu. İsyan bölgesinde halk, isyancıların ve millî hareketi destekleyenlerin propagandaları ve silahlı mücadeleleri arasında kalmıştı. Bununla birlikte Yozgat halkı, Millî Mücadele’ye başlangıcından sonuna kadar, protesto ve mitinglerle, maddi yardımlarla ve asker göndererek destek olmuştu. Yozgat, Çapanoğullarının işgali ve Çerkes Ethem kuvvetlerinin gelişi ile iki defa yağma ve talan görmüştü. İsyanın bastırılmasının ardından Divan-ı Harp kararınca Halit Bey ve isyancıların bir kısmı idam edilmiş, bir kısmı sürgün edilmiş ve bazıları ise tutuklanmıştı. Ankara Valisinin ihmali Ankara ve Çerkes Ethem’in ilişkilerinin bozulmasına da yol açmıştı. Ankara Hükümeti af dileyenler ve isyancıların geride kalan ailelerine yardımcı olmuştu.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Doç. Dr. Hatice Güzel Mumyakmaz
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-67-2.ch17