Millî Mücadele’nin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 4): Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep, Hatay, Mersin, Osmaniye, Adana

Millî Mücadele Döneminde Hatay

Sahip olduğu zenginlik ve stratejik önemi dolayısıyla birçok milletin sahip olmak istediği Hatay bölgesi bu özellikleri ile tarih boyunca birçok mücadeleye sahne olmuş ve I. Dünya Savaşı sırasında da İngiliz ve Fransızların Ortadoğu’daki hakimiyet mücadelesinde Fransızların payına düşen bölge için yapılan mücadele, Savaşın statik bir hal aldığı son dönemlerde bile olanca hızıyla devam etmiştir. Buradaki mücadelede 7. Ordu komutanı olarak bulunan Mustafa Kemal Paşa, Anadolu içlerine doğru ilerlemeye çalışan İngiliz ve Araplardan kurulu müttefik güçlerinin ilerleyişini Halep’in kuzeyinde Haritan’da, 26 Ekim 1918’de yaptığı başarılı savunma ile durduran kişi olmuştur. Bu Osmanlı Devleti adına, I. Dünya Savaşı’nın son başarılı muharebesi olarak kayıtlara geçmesi yanında bu sınır, ileride Misak-ı Millî’de yer bulacak olan bu bölge için belirlenen sınırlarımızı da oluşturmuştur. Hatay, Mustafa Kemal Paşa’nın tüm girişimlerine rağmen, Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı’nın lağvedilmesi ile bölgeden ayrılması sonrası, İtilaf güçlerinin işgaline uğramıştır. Bununla birlikte Hatay için yapılan mücadele durmamış, Mustafa Kemal Paşa’nın aldığı tedbirler ve bölge halkının direnişi ile yerel düzeyde devam etmiştir. Bölge halkının oluşturduğu çeteler, Antakya ve Reyhaniye’de kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri tarafından sürdürülen mücadele ile Fransız ve onların himayesi altındaki Ermenilerin işgaline karşı direniş gösterilmiştir. Hatay, 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile Türk toprakları dışında bırakılmak zorunda kalınmakla birlikte buradaki mücadele durmamış, Hatay’da etkili olan siyasal otorite ve güçlerin refakatinde, “Antakya-İskenderun Yurdu Cemiyeti” ve “Altınöz Gazetesi” gibi vasıtalarla, Hatay’ın Türkiye’ye bağlanması için yapılan, siyasi ve kültürel mücadele Türk Millî Mücadelesi döneminde devam ettirilmiş ve bölge insanının kurtuluşa dair umudu canlı tutulmuştur.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Doç. Dr. Mahmut Bolat
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-66-5.ch15