Kilis’in İşgali ve Kurtuluşu

Kilis, Millî Mücadele yıllarında Antep Mutasarrıflığına bağlı bir kaza konumundaydı. Mondros Mütarekesi’nin hemen ardından, İtilâf devletleri daha önce gizli anlaşmalarla paylaştıkları alanlara doğru hızla yayılmaya başladılar. Bu bağlamda ateşkesin hemen akabinde Aralık 1918’de, Kilis İngilizler tarafından işgal edildi. İngiliz işgali döneminde, şehirde silahlı bir direniş görülmedi. Ancak daha sonra oluşturulacak olan Kuvâ-yı Milliye hareketinin tohumları bu süreçte atıldı. Şehirdeki İngiliz işgali, 29 Ekim 1919’da yerini Fransız işgaline bıraktı. Fransızlar Kilis’i, Çukurova ve çevresindeki işgal bölgeleri için harekât üssü olarak kullandılar. Suriye’deki Ermenileri bölgeye göç ettirerek Ermeni çetelerinin Türk halkına saldırılarına göz yumdular. Böylelikle Türkler başka yerlere göçe zorlanarak Ermenilerin çoğunluğu teşkil etmesi amaçlandı. Türk halkının güvenlik ve varlığı tehlikeye düşünce yerel teşkilatlanmaya gidilerek Fransız işgaline karşı direnişe geçildi. Bölgede Kuvâ-yı Milliye’nin örgütlenmesinde Şahin Bey, Sakıp Bey, İslam Bey, Müslüman Bey ve Polat Bey gibi kişilerin önemli bir rolü oldu. Kilis şehri, işgal altında olduğundan silahlı mücadele Kilis dışındaki kırsal alanlarda yaşandı. Bölgede çarpışmalar devam ederken 20 Ekim 1921’de Ankara Hükümeti ile Fransa arasında imzalanan Ankara Antlaşması ile Türkiye-Suriye sınırı belirlendi. Böylece Fransız kuvvetleri, 7 Aralık 1921’de Kilis’i boşalttılar. Fransızların şehirden ayrılması ile Kilis’te Aralık 1918’den beri devam eden üç yıllık işgal dönemi sona erdi. Bu çalışmada Mondros Mütarekesi’nden sonra Kilis’te yaşanan işgal ve direniş hareketi ele alınacaktır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.