Millî Mücadelenin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 3): Bilecik - Bursa - Çanakkale - Kocaeli - Sakarya - Yalova

Yunan Taarruzu ve Güney Marmara.

Yunan ordusunun Batı Anadolu’daki işgali, 22 Haziran 1920 tarihindeki ileri harekâtla birlikte Bursa-Uşak hattına kadar genişlemiştir. Bu sırada Türk ordusu Kuvâ-yı Milliye birliklerinden düzenli orduya geçme çabası içerisindeydi. 24 Ekim 1920 tarihinde gerçekleştirilen Gediz Taarruzu’nun başarısız olması, düzensiz birliklerle işgalin sonlandırılamayacağını ortaya koydu ve düzenli ordu çalışmaları hız kazanarak 9 Kasım 1920’de Batı Cephesi ikiye ayrıldı. Batı Cephesi Komutanlığı’na İsmet Bey, Güney Cephesi Komutanlığı’na da Refet Bey getirildi. Kuvâ-yı Milliye birliklerinin bir an önce düzenli ordu haline getirilmesi hedeflendi. Çerkez Ethem kuvvetlerinin düzenli orduya alınma çalışmaları sırasında Yunanlılar bu karışık durumu değerlendirerek harekete geçti. 6-10 Ocak 1921 tarihlerinde cereyan eden Birinci İnönü Muharebesi ile Yunan ordusu durdurulmuş, daha sonra Çerkez Ethem’in üzerine gidilerek düzenli orduya geçiş tamamlanmıştı. Birinci İnönü Muharebesi sonrası toplanan Londra konferansı herhangi bir sonuç vermemiş, ancak Yunan ordusunun tekrar toparlanmasına hizmet etmişti. Zira Türk heyeti daha dönüş yolundayken Yunan ordusu tekrar taarruza geçti. İkinci İnönü Muharebesi ile bir kez daha durdurulmaları Yunan kuvvetlerini epey kızdırdı. Bu muharebeden sonra işgalleri altında olan bölgelerde Yunan zulmünün şiddeti arttı. Bunun ardından Anadolu’da Yunan işgalinin temel amacı olan, Ankara Hükûmeti’ni zor durumda bırakarak Sevr Antlaşması’nı kabule zorlamak amacıyla bir taarruz planı daha yapıldı. Yunan ordusu bu plan doğrultusunda kuvvetlerini Kütahya-Eskişehir hattı üzerinden yapılacak bir taarruz için topladı. 10-24 Temmuz 1921 tarihleri arasında gerçekleşen muharebe sonucunda Türk ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmek zorunda kaldı. Türk ordusu Mustafa Kemal Paşa’nın “Hatt-ı müdafaa yoktur. Sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.” cümlesinden hareketle Sakarya nehrinin doğusunda güçlerini toplamış ve Yunan ordusunu 23 Ağustos-13 Eylül 1921 tarihlerinde meydana gelen muharebede durdurmuştur. Yaklaşık bir yıllık bir müddet zarfında askerî ve mali gücünü toparlayan Türk ordusu 26 Ağustos 1922 tarihinden itibaren taarruza geçmiştir. Bu taarruz sonucunda Anadolu şehirlerindeki Yunan işgali sona ermiştir. Ancak Yunan ordusu çekilirken Batı Anadolu’da büyük tahribata neden olmuştur. Bu bölümde Yunan kuvvetlerinin Güney Marmara şehirlerindeki işgaline Türk ordusu tarafından son verilme süreci ve Yunan kuvvetlerinin yaptığı tahribat anlatılacaktır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Prof. Dr. Adnan Sofuoğlu, Prof. Dr.Taner Bilgin
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-65-8.ch06