Millî Mücadelenin Yerel Tarihi 1918-1923 (Cilt 2): Denizli - Isparta - Burdur - Antalya - Muğla

Müftü Ahmet İzzet Efendi (Çalgüner)

Müftü Ahmet İzzet Efendi, Mehmet Hamdi Efendi ile Emine Hanım’ın oğlu olarak Çal kazasının Süller köyünde doğmuştur. İlk eğitimini babasından aldıktan sonra, eğitimi için İstanbul’a gitmiştir. Eğitimini tamamladıktan sonra Süller köyüne dönmüş ve babasının medresesinde öğrenci yetiştirmekle meşgul olmuştur. 17 Mayıs 1911’de Çal kazası müftüsü olmuştur.Öğrencilerinin ve halkın sevgi ve saygısını kazanan Müftü Efendi, Millî Mücadele Dönemi’nde önemli hizmetlerde bulunmuştur. Çal’da Heyet-i Milliye’nin kurulması için çalışmıştır. Kurulan Heyet-i Milliye’nin reisliğini yapmış ve Denizli Heyet-i Milliyesi ile yakın ilişkiler kurmuştur. 17 Mayıs 1919 günü Çal Çarşı Camii önünde halkı toplayarak İzmir’in işgaline ve diğer şehirlerdeki işgallere karşı sessiz kalınmaması gerektiğini haykırmıştır. Bundan sonra da işgallere karşı çağrısına davetten hiç vazgeçmemiştir. İzmir’in işgali sonrası Çal’da direniş hareketinin sembol ismi olmuştur. Çal Heyet-i Milliyesi’nin kurulması için zorlu bir mücadele vermiş, mücadele için gerekli gönüllülerin toplanması için harekete geçmiştir. Denizli’de Kuvâ-yı Milliye hareketinin güçlenmesi için Çal ve çevresindeki köyleri dolaşmış, Dinar gibi kazaları ziyaret ederek gönüllü toplamaya çalışmıştır. Topladığı gönüllüleri silahlandırmış, gönüllülerin başına geçerek onlar ile Aydın-Köşk cephesine giderek Yunan kuvvetleri ile çarpışmıştır. Gönüllülerinin silahlandırılması, barınma ve yiyecek ihtiyaçlarını karşılamak için büyük özveri göstermiştir. Yunan kuvvetleri 22 Haziran saldırısından sonra Çal bölgesine geldiğinde Müftü Ahmet İzzet Efendi Yunanlılar tarafından intikam için aranan kişi olmuştur. Yunan askerleri tarafından Süller’deki medresesi yakılmış, evi karargâh haline getirilmiştir. Canı pahasına Millî Mücadele’nin başından itibaren düzenli ordunun kurulmasına kadar mücadelede rol oynayan Müftü Ahmet İzzet Efendi, İstanbul Hükümetinin fetvasına karşı yayınlanan Ankara Fetvası’na imza koymakta tereddüt etmeyen müftüler arasında yer almıştır. Halkın önüne geçen ve önderlik yapan Müftü Efendi, Millî Mücadele sonrası Çal müftülüğü görevi ile Süller’deki medresesinde ders vermeye devam etmiştir. Müftülük görevinden 1952 yılında emekliye ayrılmış ve 6 Haziran 1952 tarihinde vefat etmiştir.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.

Prof. Dr. Ercan Haytoğlu
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-64-1.ch08