Millî Mücadele Döneminde İstanbul Rum Cemaati

Makalemizin amacı, Türk Millî Mücadelesi döneminde İstanbul Rum cemaatini incelemektir. Bu sebeple öncelikle Benaki Müzesi ile Yunan Edebiyat ve Tarih Arşivi’ndeki belgelerden, döneme ait basın organlarından ve hatıratlardan yararlanılmıştır. Konumuzla ilişkili telif eserler incelenmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanması ve müttefiklerin İstanbul’daki varlığı Rum cemaatini heyecanlandırmıştır. Türk Millî Mücadelesi boyunca İstanbul Rum cemaati Venizelistler, bir diğer ifadeyle Megali İdeacılar tarafından idare edilmiştir. Bu kişilerin büyük bir kısmı 1908-1914 döneminde faaliyet göstermiş olan İstanbul Örgütü mensuplarıdır. Bu dönemde İstanbul Rum cemaatinin çeşitli gösterilerinde öğrenci ve izciler en ön saflarda kullanılmışlardır. Bu gösterilerde amaç müttefiklere İstanbul Rumlarının dinamizmini göstermek ve nihayetinde İstanbul’u Yunanistan’a kazandırmak olmuştur. Bu dönemde Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin Osmanlı Devleti ile ilişkileri tarihteki en kötü evresini geçirmiş ve kesilme noktasına gelmiştir. Venizelos ve partisinin Yunanistan’da Kasım 1920’de gerçekleşen seçimleri kaybetmesi ve Yunan ordusunun 1921 Ocak ayı itibariyle Türk ordusu karşısında aldığı yenilgi İstanbul Rum cemaatini paniğe sevk etmiştir. Çünkü İstanbul Rum cemaati yeni Yunan hükûmetine güvenmiyor ve Kral Konstantin’in Atina’ya dönüşünün müttefiklerin tepkisine sebep olacağını düşünüyordu. Venizelos’un yeniden iktidara gelmesi, Yunan ordusunun maddi ve manevi desteklenmesi için Rum cemaati ve İstanbul’da bulunan Venizelist Yunan subayları tarafından büyük bir gayret ortaya konmuştur. Ancak Yunanistan’ın Anadolu’daki bozgunu sonrasında Rum cemaatin önde gelen isimleri İstanbul’da barınamayarak şehri terk etmişlerdir.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.