Uydu Teknolojilerinde Millî Teknoloji Hamlesi

İnsanoğlu var olduğu sürece haberleşme ihtiyacı duymuş ve bunu zaman içerisinde çeşitli yollar ile gidermiştir. Gerek mağara resimleri gerekse duman ile veya eğitilmiş güvercinler ile bu gereksinim bir şekilde karşılanmaya çalışılmıştır. Yıllar içerisinde yapılan çalışmalar bu gereksinimi karşılamak için çok yoğunlaşmış, matbaa ve sonrasında kablolu haberleşmenin ilk aletleri olan telgraflar ile devam etmiştir. 1838 yılında telgraf, 1876 yılında telefon ile devam eden kablolu haberleşmeye 1926 yılında ilk olarak görüntü gönderimi de eklenmiştir. 1970’li yıllarda ise artık kablosuz haberleşmeler ön plana çıkmıştır. Mobil telefonlar ve hiç şüphesiz uydu haberleşmeleri artık günlük hayat için olağan haberleşme yöntemleri olma yolculuğuna başlamıştır. Uydu haberleşmesi yolculuğu alanında ise Türkiye ilk başlarda yabancı uydu kuruluşlarından uydu kanalı kiralama yoluna gitse de bu kullanışın stratejik ve ekonomik olmadığı da dikkate alınarak Milli Uydu Sistemlerimizin gerçekleştirilmesi için çalışmaların yapılmasına karar verilmiştir. Bu hedefi gerçekleştirmek için Türkiye, 1990’lı yıllardan itibaren uydu çalışmalarına başlamıştır. İlk uydumuz Türksat-1A roketin üçüncü katındaki bir arıza nedeniyle okyanusa düşmüş ancak 11 Ağustos 1994’te Türksat-1B haberleşme uydusu uzaya fırlatılmıştır. Akabinde TÜRKSAT-1C, TÜRKSAT-2A, TÜRKSAT-3A, TÜRKSAT-4A, TÜRKSAT-4B, TÜRKSAT-5A, TÜRKSAT-5B uyduları başarı ile fırlatılmış ve bu uydular T3A, T4A, T4B, T5A ve T5B görevlerine devam etmektedir. Yerli imkânlarla üretilen TÜRKSAT-6A uydusu 2023’te fırlatılması planlanmaktadır. 2023 yılının 2. çeyreğinde TÜRKSAT-6A uydusunun test faaliyetlerinin tamamlanarak nakliye için hazır hale getirilmesi, 3.çeyreği içinde ise bu uydunun fırlatılması planlanmaktadır. TÜRKSAT-6A kapsamında elde edilen tecrübe, altyapı ve uçuş donanımlarının gelecekteki uydu programlarımızda kullanılması ve bu sayede uydu sektöründeki yurt dışı bağımlığının azaltılması amaçlanmaktadır. BİLSAT ve RASAT, TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen alçak yörünge uydularıdır. Yine alçak yörünge uyduları olan GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2 yüksek çözünürlüklü Elektro-Optik (E/O) kamera taşıyan uydulardır. GÖKTÜRK-1 Projesi kapsamında uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve altyapı geliştirilmesinin yanı sıra ülkemizin gelecekteki gözlem ve haberleşme uydularının yurtiçinde üretilmesine yönelik kritik bir altyapı olan Uydu Montaj, Entegrasyon ve Test (USET) Merkezi kurulmuştur. Yukarıda sayılan gelişmeler kaçınılmaz olarak ülke içerisindeki kurum-kuruluş ve genç mühendislere ilham olmuş ve artık LEO yörüngede uydu geliştirme faaliyetleri hız kazanmıştır. Bu alandaki milli hareketlenmeye TÜRKSAT Model Uydu Yarışması da öncülük etmiş ve sonrasında bu yarışma TEKNOFEST bünyesine alınmıştır.

Türkiye’nin öncü teknoloji kurumu TÜRKSAT tarafından 7.’si düzenlenecek Model Uydu Yarışmasında uydu ve uzay teknolojileri alanında insan kaynağı yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.