Marmara’nın Gözyaşı: Deniz Müsilajı

2021 Mayıs ve Haziran aylarında Marmara Denizi’nin dört bir yanını etkisi altına alan müsilaj (deniz salyası) felaketi yetersiz atıksu arıtımı, bölgedeki yoğun endüstriyel faaliyetler ve küresel iklim değişikliği sebebiyle ekosistemi, deniz canlılarını ve biyoçeşitliliği ciddi ölçüde tehdit edecek boyutlara ulaşmıştır. 2021 yılı itibarıyla Marmara Denizi’nde vuku bulan müsilaj problemi, durgun hava koşulları, artan sıcaklıklar ve deniz içeriğindeki oldukça değişken besi maddesi (azot ve fosfor) oranları gibi çevresel baskılardan dolayı giderek artmaktadır. Deniz salyası ürettiği bilinen bazı fitoplankton türlerinin (örneğin Gonyaulax fragilis, vb.) dış etkenlerden kaynaklanan çok sayıda stres faktöründen dolayı sucul ortama salgıladıkları jelatimsi ve koloidal özelliğe sahip ekzopolimerler (yüksek moleküler ağırlıklı polisakkaritler), müsilaj oluşumunun biyolojik sebeplerini teşkil etmektedir. Müsilaj, deniz yüzeyini yüzlerce kilometrelik kıyı şeridi boyunca battaniye gibi kaplayabilmekte ve oksijenin transferini önleyerek canlı organizmaların, balık yumurtalarının ve larvalarının toplu ölümüne sebebiyet vermektedir. Bunun yanında, bünyesinde deniz flora ve faunasını tehdit eden patojenik bakterilere (koliform ve Escherichia coli (E. coli) gibi) ve virüslere ev sahipliği yapabilmekte olan müsilaj, deniz canlılarının solungaçlarının tıkanmasına neden olmakta ve dolayısıyla balıkçılığı ve turizmi de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada, Marmara Denizi’ni tehdit eden müsilaj (deniz salyası) probleminin nedenleri ve negatif yanları irdelenmiş ve bu önemli çevresel problemin çözümüne yönelik acil, orta ve uzun vadede uygulanması gereken faaliyetler sunulmuştur.