Virüsler, Viral Pandemileri Etkileyen Faktörler ve Sonuçları

Virüsler canlı hücrelerinin içinde çoğalan submikroskopik enfeksiyon ajanları olup hayvanlar, bitkiler, bakteri ve arkea dahil olmak üzere her türlü organizmayı enfekte edebilirler. Hücre yapısına sahip olmadıklarından dolayı biyolojik ajan olarak adlandırılırlar. Virüsler sahip oldukları genoma göre DNA virüsü veya RNA virüsü olarak tanımlanırlar. Virüsler, insanlarda soğuk algınlığı, grip, suçiçeği, uçuklar, kuduz, Ebola, AIDS (HIV), kuş gribi ve SARS gibi birçok ciddi hastalığa neden olmaktadırlar. İnsanları enfekte edebildiği bilinen 219 virüs türü vardır. Son 100 yıl içerisinde çok sayıda büyük ölçekli salgın hastalıklara (İspanyol gribi, Sarıhumma, AIDS, COVID-19 gibi pandemiler) viral patojenlerin neden olduğu görülmüştür. Çoğu yeni viral pandemi patojenlerinin hayvanlardan insanlara bulaştığı bilinmektedir. Özellikle artan küresel seyahat ve entegrasyon, şehirleşme, arazi kullanımındaki değişiklikler ve doğal çevrelerin daha fazla kullanılması pandemilerin riskini artırmaktadır. Pandemiler, geniş bir coğrafi alanlarda önemli ekonomik, sosyal ve politik bozulmaya neden olabilen büyük ölçekli salgınlarıdır. 2019 COVID-19 salgınında olduğu gibi genellikle pandemiler sırasında ülkeler istihdam yerlerini kapatır, ulaşımı kesintiye uğratır, bazı hükümetleri kara sınırlarını kapatmaya ve etkilenen ülkelerden vatandaşların girişini kısıtlamaya motive edebilir. Planlanan ticari uçuşları iptal edip nakliyeyi azaltarak ticareti ve seyahati engellemeye motive eder ve kargo hizmetlerinin durmasına neden olabilir. Şiddetli bir salgın sırasında, ekonominin tüm sektörleri (tarım, imalat, hizmetler), potansiyel olarak kıtlıklara, temel ürünler için hızlı fiyat artışlarına ve hane halkı, özel firmalar ve hükümetler için ekonomik streslere yol açabilir. Bilimsel veriler salgın hastalıkların önemli sosyal ve siyasi sonuçlarının olabileceğini, devletler ve vatandaşlar arasında çatışmalara neden olabileceğini, devlet kapasitesinin zayıflaması, nüfusun yerinden edilmesi, sosyal gerginliğin ve ayrımcılığın tetiklenmesine neden olabileceğini göstermektedir. Bulaşıcı hastalıkların geniş çaplı sosyal etkileri vardır. Bu tür salgınların neden olduğu korku ve panik bazen ani nüfus hareketlerine sebep olabilir. Bu durumdaki göçmenler sağlık problemleri, yetersiz beslenme ve diğer stres faktörlerinden kaynaklanan sağlık riskleri ile karşılaşabilirler. Daha da önemlisi göçler başka bölgelere salgını yayma riski taşır. Ayrıca bulaşıcı hastalık salgınları etnik azınlıklar gibi savunmasız sosyal grupların hastalık ve sonuçları için damgalanmasına ve suçlanmasına neden olabilir.