Küresel Salgın Öncesi ve Sürecindeki Koronavirüs Araştırmaları Literatürünün Bibliyometrik Analizi ve Salgın Sonrasındaki Dönem için Değerlendirmeler (1969-2020)

İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde Türkiye ve dünya hem yaşam tarzı hem de bilinen iş yapma biçimleri açısından etkilenmiştir. Koronavirüs pandemisinden önce 2003 yılında yaşanan SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus- SARS-CoV) ve 2012 yılında yaşanan MERS (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus- MERS-CoV) salgınlarında benzeri bir eğilim gözlense de bu iki salgın pandemi olarak tanımlanacak genişlikte ve büyüklükte bir etki yaratmamıştır. Bu bakımdan çalışmamızda 1969 yılından günümüze dek yürütülen koronavirüs araştırmalarının öne çıkan noktaları bibliyometrik bir analizle incelenmiştir. Koronavirüs çalışmalarının yoğunluklu olarak viroloji, veteriner bilimleri, mikrobiyoloji enfeksiyon hastalıkları başta olmak üzere tıbbi bilimlerde yoğunluk gösterdiği gözlemlenmiştir. Akademik ortaklığa açık bir araştırma yapısı göze çarpmaktadır. Yapılan çalışmaların araştırma odakları incelendiğinde, konuya sosyal perspektifle yaklaşan çalışmaların sayısının azlığı dikkat çekmektedir. Çalışmada pandemi süreci ve sonraki sürecin sosyo-kültürel, teknolojik, ekonomik, çevresel ve değerler bakımından ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca çalışma sadece mevcut durumun analizi yapmayıp pandemi sonrası dönemde yayınların ne yönde gelişeceğine dair önceki salgın dönemlerinde yaşanan gelişmeler ışığında değerlendirmeler yapılmıştır.