COVID-19 Salgınının Tedarik Zincirlerine ve Lojistik Faaliyetlere Etkileri

2019 Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve COVID-19 olarak isimlendirilen bir virüs, ülke sınırlarını aşarak bir iki ay gibi kısa sürede küresel bir sorun olarak dünya gündemine oturmuştur. Salgının yayılma hızını azaltmak amacıyla ülkelerin karantina uygulamaları ve sokağa çıkma yasakları getirmesi hem ülke ekonomilerinde hem de küresel ekonomide önemli kırılmalar meydana getirmiştir. COVID-19 salgını küreselleşen dünyanın ticari eksikliklerinin yanı sıra tedarik zincirlerinin ve lojistiğin hayati önemini göstermiş, güvenilir tedarik zincirlerine duyulan ihtiyacı artırmıştır. Salgın sürecinde gıda, sağlık, temizlik ve tüm diğer temel tüketim ürünlerine kolay ve hızlı ulaşılabilmesi için tedarikten üretime, depo operasyonlarından ulaştırmaya, e-ticaretten kargo ve kurye hizmetlerine kadar tüm tedarik zinciri ve lojistik operasyonların kusursuz işlemesinin gerekliliği anlaşılmıştır. Bu çalışmanın amacı, COVID-19 salgınıyla tedarik zincirlerinde ve lojistik operasyonlarda yaşananları değerlendirmek ve salgın sonrası için bu alanlara yönelik olası değişimlerle ilgili öngörüler geliştirmektir. Bu kapsamda, salgının tedarik zincirlerine, lojistik sektörüne etkileri ve lojistik faaliyetlerde Türkiye özelindeki durumlar incelenmiştir. Lojistik sektörüne yönelik alınan önlemler, sektörün beklentileri ile salgın sonrası tedarik zincirleri ve lojistik faaliyetler için olası değişimler tartışılmıştır. Buna göre salgın sonrasında tedarik zincirleri için yerelleşme, tedarikçilere ve müşterilere kolay erişilebilirlik, esneklik, dinamiklik ve dijitalleşme başlıklarının geliştirilmeye açık alanlar olacağı düşünülmektedir. Lojistik sektöründe ise temassız ulaştırma modelleri; çok konumlu, dinamik, düşük maliyetli depolama yaklaşımları; lojistik hizmetlerde iletişimin geliştirilmesi, dijitalleşme, talep dalgalanmalarına hızlı uyum sağlayacak kargo hizmetlerinin geliştirilecek konular olarak ön plana çıkacağı öngörülmektedir. Ayrıca, salgın sonrası dönemde sağlık tedarik zinciri, insani yardım lojistiği, tersine lojistik, kapalı döngü tedarik zinciri konuları ile tedarik zincirlerinin sürdürülebilirliği konularının hem uygulamacılar hem de akademisyenler tarafından çalışılması ve odaklanılması gereken alanlar olacağı düşünülmektedir.