Kemik Dokusu Hastalıklarının Yeni Etiyolojik Faktörü Olarak Endokrin Bozucular

Endokrin bozucular, endokrin sistem işleyişini etkileyebilen organ morfogenezi ve fizyolojik işlevlerine müdahale edebilen maddelerdir. Kemik dokuların gelişimi ve rejenerasyonu karmaşık bir hormonal düzenlemeye sahiptir ve bu nedenle kemik dokusu hücreleri olan osteoblastlar ve osteoklastlar, endokrin bozucular için potansiyel hedefler olarak kabul edilebilir. Günümüzde, insanlar ve hayvanlar, tipik olarak düşük dozlarda çeşitli çevresel ksenoöstrojenlere maruz kalmaktadır. Endokrin bozucular, kemik yeniden şekillenme sürecinin ve iskelet oluşumunun sistemik hormonal düzenlemesini değiştirebilirler. Endokrin bozucularla ilgili bugüne kadar mevcut olan veriler, osteoblastların ve osteoklastların proliferasyonunu, farklılaşma ve işleyiş dengesini bozarak kemik dokuların oluşumuna ve rejenerasyonuna müdahale ettiğini göstermektedir. Ayrıca sekretuar aktivitedeki bozulma nedeniyle kalsiyum metabolizması parametrelerini değiştirdiğine dair kanıtlar bulunmaktadır. Özellikle organizma gelişiminin kritik dönemleri olan çocukluk ve adolesan dönemlerde endokrin bozuculara hassasiyet daha fazladır. Bu nedenle endokrin bozucuların hem in utero hem de doğum sonrası dönemde gelişim üzerindeki etkisini sınırlamak için mevcut tüm önlemler alınmalıdır. Bu yazıda endokrin bozucuların kemik üzerine etkileri özetlenmiştir.