Endokrin Bozucular ve Kanser

Endokrin bozucular hormonların sentezinde, metabolizmasında ya da hedef organlardaki etkilerinde bozulmalara neden olan kimyasal maddelerdir. Hücre düzeyinde yapılan in-vitro çalışmalar, hayvan modellerinde yapılan çalışmalar, insanlarda sınırlı sayıdaki gözlemsel çalışmalar bu kimyasalların önemli sağlık sorunları oluşturabileceğine işaret etmektedir. Bu sorunların en önemlilerinden biri de kanserdir. Güncel çalışmalar özellikle hormon ilişkili erkek ve kadın üreme sistemi kanserleri ile endokrin bozucular arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Son yıllarda endüstrileşmiş ülkelerde bazı hormon ilişkili kanserlerin sıklığındaki artış, bu ülkelerde endüstriyel ürünler ya da atıklar yoluyla doğaya yayılan endokrin bozucuların varlığı ve artışı ile ilişkilendirilmektedir. Meme kanseri bunların en başında gelmektedir, ayrıca prostat ve testis kanserleri, over kanseri, karaciğer kanseri ve non-Hodgkin lenfoma gibi kanserlerle endokrin bozucuların ilişkisini gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu derleme kapsamında endokrin bozucular ile kanser ilişkisini gösteren çalışmalar özetlenmiştir. Her ne kadar sebep sonuç ilişkisini net olarak gösteren güvenilir veriler kısıtlı olsa da bu çalışmalarda ortaya konan bulgular endokrin bozucuların kanser riskini artırabileceğini ve bu konuda önlem alınması gerektiğini göstermektedir.