“TÜBA-Klinik Araştırmalarda Faz Çalışmaları ve Etik Kurallar Çalıştayı” Gerçekleştirildi
“TÜBA-Klinik Araştırmalarda Faz Çalışmaları ve Etik Kurallar Çalıştayı” 13 Ocak günü The Green Park Hotel Pendik’te başladı ve 14 Ocak günü moderatör sunumlarının ardından gerçekleştirilen Genel Değerlendirme Toplantısı ile sona erdi.
Türkiye’de klinik araştırmaların ilgili kurallara uygun şekilde yürütülmesine katkı sağlamayı, Türkiye’nin dünyadaki bilimsel etkisinin artırılmasını, milli ilaç sanayinin gelişmesini, biyobenzer ürün üretimi ve Türkiye’nin uluslararası araştırma fonlarından yararlanma oranının artırılmasını amaçlayan ve bu anlamda büyük önem taşıyan çalıştay iki gün sürdü.
Hasta ve kamu farkındalığı, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, hücresel tedavi ve rejeneratif tıp, biyobenzer ilaçlarla yapılan çalışmalarda etik kurallar, ilaç dışı klinik araştırmalar dahil 12 farklı konunun, yaklaşık 200 bilim insanı ve yöneticinin katılımıyla masaya yatırıldığı çalıştayda; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK), üniversitelerin yanı sıra dernekler de yer aldı.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Ali Çelik: "Bilimin temeli dürüstlüğe ve erdeme dayanmalıdır.”
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Ali Çelik çalıştayın açılış konuşmasında; bilimin temel amacı olan “bir şeyi aramak, bulmak ve keşfetmenin” çok zevkli olduğunu ifade etti ve “ne, nasıl, niçin?” sorulanın cevaplarını aramanın çok değerli olduğunu dile getirdi.
Ülkemizde, bilimin insanlık yararına yapılması ve sürdürülebilmesi adına önemli çalışmalar yürütüldüğünü hatırlatan Çelik, şöyle konuştu: "Bilimsel, verilere ulaşırken verdiğimiz uğraşta, mücadelede nasıl bir yol izleyeceğiz? Her devirde tartışılan bu sorunu cevabı oldukça karmaşıktır. Cevabı bulmaya yönelik bugün yaptığımız çalıştay gibi dünyanın her tarafında çalıştaylar, toplantılar, sempozyumlar yapılmakta ve yapılmaya devam ediyor. Şu hiç bir zaman unutulmamalıdır “bilimin temeli dürüstlüğe ve erdeme dayanmalıdır.” Bilimin amacı evrende doğru bilgiyi, yanlış bilgiden ayırarak onu sistematik şekilde insan ve insanlık yararına sunmaya yönelik olmalıdır. Bu düşüncenin haricindeki her amaç insanlığa mutsuzluk acı, ölüm ve felaket getirir. Yapılan işleri kontrol altına almak için gündemimize aldığımız etik ile neyi amaçlıyoruz. Etik, yanlışa, kötülüğe giden yolları engelleyen toplumsal siyasal ve yönetsel sistemin düzgün işlemesini sağlayan, onun kalitesini artıran ve pozitif dış sağlığı yüksek, değerler ve davranışlar manzumesidir. Bugün her alanda etik kuralların oluşturulmasına yönelik ciddi çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmaların temel amacı, etik kültürün geliştirilmesine yönelik bir sistemin, bir iklimin oluşturulması içindir. Yapılan çalışmalarda önemli mesafeler alındığını görüyoruz."
TÜBA Başkanı Prof. Acar: “İlaç ve genel olarak sağlık sektöründe büyük bir sermayenin dönüyor.”
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar da Türkiye'nin yenilikçi ekonomiler arasına girmesi için, özellikle ilaç ve sağlıkla ilgili alanlarda da yenilikçi bir düzeye ulaştırılması gerektiğini belirtti.
Özellikle ilaç ve genel olarak sağlık sektöründe büyük bir sermayenin döndüğünü vurgulayan Acar, şunları kaydetti: "Küresel bir kısım firmalar, yasaları ihlal etme pahasına örtülü ve açık operasyonlara girişebiliyor. Tabii ki bunu kendi tembelliğimize bir gerekçe göstermemeliyiz. Sağlık gibi en temel, en doğal insan hakkı olan alanın, bu denli ticarileşmiş olmasının, tabii birçok sakıncayı da barındırdığı açıktır. Bu konuda özellikle Türkiye gibi bilimi gelişmişlik düzeyinde olmakla birlikte en üst lige çıkmamış ülkelerin, bilim insanlarından, sağlık ve kamu yöneticilerine kadar, çok fazla sorumluluk düşüyor. Bu yüzden klinik araştırmalarda zaman zaman ortaya koyulan düzenleme ve kurallar, akılcı olmayan engelleyici işleve sahip olabiliyor. Bu bakımdan biz her zaman yapmaya çalıştığımız gibi Türkiye'miz için önemli ve öncelikli gördüğümüz bir meseleyi, hiçbir ayrım yapmadan ilgili tüm paydaşların temsil edildiği bu tür etkinliklerle ele alma anlayışımız çerçevesinde çalıştayımıza başlamış bulunuyoruz. Türkiye'nin bilimsel ve topyekûn hareket etme zorunluluğuna önemli katkı sağlayacaktır. Çalıştayımız, ülkemize ve insanlığa önemli katkılar sağlayacaktır."
Prof. Demirer “Çalıştay raporu önemli bir referans kaynak olacak.”
TÜBA Konsey Üyesi ve Kanser Çalışma Grubu Yürütücüsü Prof. Dr. Taner Demirer, “Çalıştay sonucunda hazırlanacak olan raporlara katkınız için şimdiden çok teşekkür ediyorum. TÜBA Kanser ve Kök Hücre Çalışma Gruplarının ortak çalışması olan bu çalıştayla konu hakkında çok önemli bir rapor hazırlanacak. Bu alanda çalışanlara; Sağlık Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na, üniversitelerde konu hakkında çalışmalarını yürüten bilim insanlarına önemli bir referans kaynak olacak.” dedi.
Çalışmalar geç saatlere kadar sürdü
“Pilot Çalışmalar, Faz I Çalışmaları ve Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik, Faz II Çalışmaları, Faz III Çalışmaları, Faz IV Çalışmaları, Retrospektif Çalışmalar, Bilimsel Çalışmaların Sigorta Edilmesi ve Yürürlükteki Mevzuatın Değerlendirilmesi, İlaç Dışı Klinik Araştırmalarda Etik Kurallar, Biyobenzer İlaçlarla Yapılan Çalışmalarda Etik Kurallar, Hücresel Tedavi ve Rejeneratif Tıp, Hasta ve Kamu Farkındalığı, Hayvanlar Üzerinde Yapılan Çalışmalar Etik Kurallar” masalarında yer alan bilim insanlarının geç saatlere kadar süren tartışma ve çalışmaları sonucunda hazırlanan raporların özet sonuçları moderatörler tarafından 14 Ocak günü yaptıkları sunumlarla katılımcılara açıklandı.
Çalıştayda ayrıca; Prof. Dr. Taner Demirer’in “Klinik Araştırmalarda Faz Çalışmaları ve Ülkemizde Yaşanan Problemler”, Klinik Araştırmalar Daire Başkanı Nihan Burul Bozkurt’un“TİTCK Etik Kurullar Çalıştayı’nın Sonuçlarının Değerlendirilmesi” ve Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği Temsilcisi (AİFD) Hülya Demirel’in “Farmasötik Sektör Gözüyle-İnsan Üzerinde Yapılan İlaç Araştırmalarında Yaşanan Problemler” adlı konferanslarını gerçekleştirdi.
