Bilim Akademilerinden G20 Liderlerine Deklarasyon
Bilim20 (Science 20-S20) kapsamında 26-27 Ağustos tarihlerinde Hindistan’ın Gandhinagar şehrinde G20 Bilim Başdanışmanları Yuvarlak Masa Toplantısı gerçekleştirildi. Yıl boyunca düzenlenen S20 toplantılarında Akademilerin öneri ve eleştirileri sonucu hazırlanan ve ekte yer alan Bilim20 Deklarasyonu 9-10 Eylül 2023 tarihinde G20 ülkelerinin liderleriyle de paylaşılacak.
2017 yılından bu yana G20 ülkelerinin ulusal bilim akademilerini bir araya getiren S20 toplantılarının 2023 yılında teması “Sürdürülebilir Kalkınma için Dönüştürücü Bilim” olarak belirlendi ve yıl boyunca Hindistan'ın 5 farklı şehrinde yüz yüze ve aynı zamanda online olarak da gerçekleştirilen toplantılarla “Daha Yeşil Bir Gelecek için Temiz Enerji, Evrensel ve Bütünsel Sağlık ile Bilimi Toplum ve Kültürle Buluşturmak” şeklinde üç ana başlık üzerinde görüşler oluşturuldu.
Bilim akademilerinin insanoğlunun geleceği için dünyanın sorunlarına çözüm önerileri
Hindistan’ın 2023 yılı süresince G20 liderler zirvesinin dönem başkanlığını ve aynı zamanda zirvenin S20 de dahil tüm alt komisyonlarının liderliğini yürüttüğünü hatırlatan TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker S20 toplantıları çerçevesinde Türkiye’nin milli akademisi olarak TÜBA S20 Akademileri’nin katıldığı tüm toplantılarda Türkiye’yi temsil ettiklerini belirtti.
Başkan Şeker Bilim20 Deklarasyonu hakkında şöyle konuştu: “2023 yılı boyunca düzenlenen Hindistan’ın dönem başkanlığındaki G20 toplantılarında dünyamızın, ailemizin ve geleceğimizin tek olduğu gerçeğinden yola çıkarak ortaya konan tüm çalışmalar “Sürdürülebilir Kalkınma için Dönüştürücü Bilim” üst başlığında gerçekleştirildi. Bilim akademileri ise bu başlık altında temiz enerji, bütünsel sağlık, bilimi toplum ve kültürle buluşturmak üzerine müzakerelerde bulundular. G20 ülkelerinin bilim akademilerinin multidisipliner olarak kurgulanan S20 toplantılarındaki yoğun mesaisinin ardından ortaya konan sonuçlar ise bir deklarasyonla açıklandı. Hepimiz biliyoruz ki dünyamızın geleceği tehlike altında; suyumuz hızla azalıyor, havamız aynı hızla kirleniyor, sağlığımız bu süreçlere paralel olarak kötüleşirken diğer yandan tüm bunlar bize bilime değer vererek bilimsel verilere dayalı, bilimsel çözümlere duyarlı yaklaşmamız gerektiğini açıklanan deklarasyonda da belirtildiği üzere ısrarla vurguluyor. Bunun yaşamın devamı için temel gereksinim olduğunu net olarak kabullenmemiz ve bilimsel önerileri gündelik hayatımızda da uygulamamız gerektiğini öğütlüyor. Bilim akademileri, bilim insanları olarak bizim asli görevimiz bilimin rehberliğinde sorunları gün ışığına çıkarmak ve çözüm üretmektir. Hepimizin evi olan dünyanın varlığı yine hepimizin elinde. Bu deklarasyon bize bu muhteşem yeryüzünün, insanoğlunun geleceğine dair uyarıların ne denli önemli ve ihtiyaçların ne kadar acil olduğunu vurgularken aynı zamanda çözüm önerilerini de üstüne basarak anlatıyor.” dedi.
Toplantıların sonucu üzerinde mutabakata varılan “Bilim20 Deklarasyon”u, G20 ülkelerinin hükümet başkanlarının 9-10 Eylül 2023 tarihinde Yeni Delhi'de gerçekleştirecekleri final toplantısı gündeminde de yer verilecek ve deklarasyon kamuoyu ile paylaşılacak.
Diğer yandan 2024 yılı için Brezilya Bilimler Akademisi, Brezilya'nın G20 Dönem Başkanlığı kapsamında düzenlenecek toplantılara ev sahipliği yapacak. 2025 yılı içinse G20 Dönem Başkanı Güney Afrika Cumhuriyeti olacak.
Tek Sağlık
Başkan Şeker şöyle devam etti: “One Health kavramı ile gündeme gelmiş olan Birleşmiş Milletler (United Nations-BM) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (World Health Organization-WHO) de desteklediği ve ana fikrinin küreselleşme ile hastalıkların hızlı yayılma riski taşıdığı ve ilaçların yetersiz kaldığı ve kimyasal atıkların çevreye zarar verdiği sağlık sorunlarının ülkelerin ve insanlığın geleceği için büyük tehlikeler oluşturduğu tezi üzerinden sağlığın sadece hekimlere bırakılmayacak düzeyde geniş farklı bilim disiplinleri ve birimlerin de ilgi alanına girdiği ve bu konuda ortaklaşa çoklu bilim disiplinlerinin katkısı ile çalışılması gerektiğini savunan yaklaşık 15 yıllık gündemde olan yeni bir terminoloji ve öneri.”
Bu konuda yaşamaya elverişli tek dünyamız, tek ailemiz ve bu dünyadaki geleceğimizin de gelecek nesillerin de sorumluluğu tek gelecek olarak omuzlarımızda olduğunu ifade eden Şeker “Ortak mücadele etmezsek elimiz ile içinde bulunduğumuz dünyayı ve bahsedilen doğal kaynakları hoyratça tüketmeye devam ettiğimiz takdirde yaşanacak bir dünyamız kalmayacak tek gelecek için, gelecek nesiller için yaşanabilir bir dünya için ortaklaşa birlikte çalışmalıyız. Bu konseptin tüm ülkeler nezdinde temel ilkelerini oluşturmaya ve yaymaya gayret etmeliyiz. Bu konulara ülke olarak bizde katkı sunuyor ve destek veriyoruz çekincelerimizi de şerh düşerek tartışarak görüşmelerde ifade ediyoruz. G20 Zirvelerinde büyük ölçekli ekonomiye sahip, 25 civarında üye ve gözlemci ülkeler yer alıyor. Dünyanın bu günlere gelmesinde olumsuz katkıları olan ve zenginleşme için insani hassasiyetleri göz ardı ederek üretim ve tüketimi körükleyerek doğal kaynakları ve çevreyi talan eden yaklaşımın ve buna neden olan ülkelerin aynı şekilde bu hasarların toparlanmasında ve giderilmesinde sıfır emisyon ve iklim değişiklikleri bazlı önerileri uygulama ve hayata geçirmede benzer şekilde daha aktif görev almaları daha adil olacaktır.” dedi.
Bilim Akademileri tarafından önceki yıllarda yayımlanan ortak deklarasyonlara ulaşmak için: https://tuba.gov.tr/files/yayinlar/bilim-ve-dusun/TUBA-978-625-8352-18-4.pdf
Science20, S20 olarak adlandırılan ve G20 ülkelerinin bilim akademilerinden oluşan; liderlere ve dünya kamuoyuna, politikaların bilimsel altyapısı olması adına çalışma yapan bir çalışma grubu, G20 ülkeleri arasındaki bilim insanlarının ve kurumlarının iş birliğini sağlamaya yönelik bir platformdur. Science20, G20 liderlerinin bilim ve teknolojiden en iyi şekilde yararlanmasını amaçlar ve bu amaç doğrultusunda G20 liderlerine bilimsel ve teknolojik konularla ilgili rehberlik sunar.