TÜBA GEBİP Üyelerinden “Nano Boyutta Sürtünme Çalışması”
TÜBA GEBİP Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Z. Baykara tarafından yürütülen araştırmaya dair; yazarları arasında yine TÜBA GEBİP Üyesi Yrd. Doç. Dr. Engin Durgun’un da yer aldığı makale “Nano Boyutta Sürtünme Çalışması” Nature Communications’da yayımlandı.
2013 yılı TÜBA GEBİP Ödül sahibi ve Bilkent Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü ve Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Z. Baykara tarafından yönetilen ve Bilkent araştırmacılarından oluşan bir ekip, sürtünme kanunlarının nanometre boyutunda anlaşılmasına yönelik önemli bir katkılarını sundular. Ekibin çalışması, dünyanın en önde gelen multi-disipliner bilim dergilerinden Nature Communications’da yayımlandı.
.jpg)
Araştırmacılar, atomik seviyede düzlüğe sahip nanometre ölçekli altın ve karbon yüzeylerden oluşan arayüzler oluşturmayı ve bu arayüzlerde sürtünme kuvvetinin ortam koşulları altında neredeyse sıfırlandığını göstermeyi başardılar. Bilim camiasında “yapısal kayganlık” olarak bilinen bu olgunun, teorik olarak, moleküler seviyede temizlik gösteren vakum ortamlarında gözlemlenmesi beklenmekte ve bu alanda çalışan araştırmacılar tarafından ortam koşullarında yapısal kayganlığın gerçekleşmesi mümkün görülüyordu. Makalenin yazarlarından 2015 TÜBA GEBİP Ödülü sahibi ve UNAM Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Engin Durgun’un başını çektiği hesaplamalar sonucu, deneylerde incelenen arayüzlerin ortam koşullarında dahi moleküler seviyede temiz kalabildiği ve bu şekilde yapısal kayganlığın gözlemlenebildiği gösterildi.
Pennsylvania Üniversitesi Makine Mühendisliği ve Uygulamalı Mekanik Bölümü başkanı Prof. Robert W. Carpick, çalışmanın etkisi hakkında şu şekilde konuştu: “Bu çalışma, ortam koşulları altında yapısal kayganlığa dayanan düşük sürtünmeli hareketin ilk defa gözlemlenmesi gibi önemli bir keşfe işaret ediyor. Çalışmanın, yakın gelecekte bu alanda daha fazla araştırmayı teşvik edeceğini ve uygulama potansiyelinin inceleneceğini düşünüyorum.”
Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü öğretim üyesi ve UNAM’ın kurucusu Prof. Dr. Salim Çıracı ise araştırmanın önemini şu sözlerle dile getirdi: “Birçok araştırmacının rüyası haline gelen ortam koşullarında sürtünmesiz hareketin gerçekleştirilmesi, hiç şüphesiz asrımızın en önemli bilimsel gelişmelerinden biri olma potansiyeline sahip. Dr. Baykara ve Dr. Durgun’un bu alanda önemli bir adım attıklarına inanıyorum.”
Ek olarak, Dr. Baykara araştırma çalışmalarıyla ilgili şu şekilde konuştu: “Çalışmamızın tamamen Türkiye adresli olarak Nature Communications’da yayımlanan sadece ikinci makale olmasından dolayı gururluyuz. Günümüzde kadınların bilim ve sanat aracılığıyla toplumda kendilerine yer edinmelerinin büyük önem arz ettiğini düşünüyorum. Bu açıdan değerlendirildiğinde, makalemizin ilk iki yazarının kadın olması; Bilkent Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Ebru Cihan ve Bilkent Üniversitesi’nde ziyaretçi araştırmacı Semran İpek’in çalışmamız içinde yer alması bize ayrı bir mutluluk veriyor.”
Makale için: http://www.nature.com/ncomms/2016/160628/ncomms12055/full/ncomms12055.html