Şeyhülislam Arzları ve Padişah İradeleri

Doç. Dr. İlhami Yurdakul tarafından yayına hazırlanan eser Türk Modernleşme tarihine ışık tutacak nitelikte ayrıntılar içermektedir. Osmanlı modernleşme tarihi tartışmaları, III. Selim ve II. Mahmud devrinden tevarüs eden Tanzimat süreci üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu tartışmalarda en ciddi problem ise şer’î ve dinî işler konusudur. Modernleşme tartışmalarını doğru anlayabilmek için gerekli olan temel kaynaklardan biri de şeyhülislamların yazdıkları arzlar ve padişahların bunlara verdikleri cevaplar, yani arz ve iradelerdir. Kitapta şeyhülislamların arzları ve padişahların kararları üzerinden Tanzimat sürecinde din-devlet ilişkileri, eğitim, yargı, bürokratik yenileşme ile dil ve zihniyet gibi pek çok konuda yeni bilgilere ulaşılacaktır. Özellikle bu kaynak, Tanzimat devri üst düzey uleması ile şer’î ve dinî işler hakkında araştırma yapacak yerli ve yabancı araştırmacıların temel başvuru kaynağı olacaktır. Şeyhülislam Arzları ve Padişah İradeleri (1845-1878) adlı bu öncü çalışmada Şeyhülislam Ârif Hikmet Beyefendi, Meşrebzade Mehmed Ârif Efendi, Mehmed Saadeddin Efendi, Hasan Fehmi Efendi, Ahmed Muhtar Beyefendi, Kethudazâde Ahmed Muhtar Bey ve Hasan Hayrullah Efendi’nin şeyhülislamlıkları sırasında yazdıkları arzlar ve devrin padişahları tarafından verilen iradeler yer almaktadır.